Slide 1
Steun verlenen aan minder bedeelde Arnhemmers

Geschiedenis

De Arnhemse Sint Nicolai Broederschap werd in 1351 opgericht in de tijd dat de pest in West-Europa woedde. Ten gevolge van deze epidemie daalde het aantal inwoners in de stad Arnhem in korte tijd van circa 3000 tot 2000. Tijdens deze crisis nam een groep meer fortuinlijke Arnhemmers het initiatief hun medeburgers te hulp te komen. Er werd geld ingezameld, waarmee bij de Rijnpoort een gasthuis voor de opvang van armen werd gesticht. De nieuwe Broederschap koos de heilige Sint Nicolaas als schutspatroon en riep ook de bescherming van de Heilige Geest in, hetgeen in het zegel tot uitdrukking werd gebracht. Als doelstelling gold toen al: ‘welstand en welzijn van de bewoners van de stad bevorderen en armoede voorkomen’. Een voor die tijd kenmerkende eigenschap van dit laat-middeleeuws Christelijke gezelschap was tevens de zorg voor eigen zielenheil: door dergelijke menslievende gaven verzekerde men zich van een plaats in het hiernamaals. De Sint Nicolai Broederschap is de oudste nog zelfstandig, conform oorspronkelijke doelstellingen functionerende liefdadige instelling van Arnhem en één van de oudsten van ons land.

Rond 1500 verhuisde de instelling naar de Koningsstraat en bouwde een kapel op de hoek van de Ketelstraat en de Koningsstraat (de Sint Nicolaaskerk, afgebroken in 1858). Ook veranderde het karakter van de hulp: van opvang in een gasthuis naar individuele steunverlening aan zieken en armen met maaltijden, kleding en schoeisel en financiële hulp. Na de Reformatie (1581) paste de Sint Nicolai Broederschap zich aan en ging over op het Hervormde geloof, waarmee dreigende opheffing werd voorkomen. Sindsdien kwam de permanente armenzorg, zonder religieus nevendoel centraal te staan.

De lange geschiedenis van de Sint Nicolai Broederschap is vastgelegd in het voor iedereen toegankelijke archief, dat is ondergebracht bij het Gelders Archief, Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem.

Maatschappelijk hulpbetoon aan hen die in behoeftige omstandigheden zijn gekomen en voor wie de voorliggende voorzieningen (van overheidswege) ontoereikend zijn, vormt nog altijd de doelstelling van de Broederschap.

Daarnaast wordt nu ook financiële steun verleend aan instellingen die zich het lot van de beoogde doelgroepen aantrekken, zoals voor dak- en thuislozen, beschermd wonen, scholen en buurthuizen, opvanghuizen en andere maatschappelijke instellingen.

De Sint Nicolai Broederschap heeft tijden van crises kunnen overleven en haar nuttige werk door de eeuwen heen blijvend kunnen vervullen dankzij particuliere bijdragen en schenkingen en opbrengsten uit eigen grondbezit en kapitaal; zij kon daardoor altijd onafhankelijk blijven van elke overheidsbemoeienis, hetgeen nog immer het geval is. Dit neemt niet weg, dat er op vruchtbare wijze met de betrokken gemeenten wordt samengewerkt.

Zo is de Sint Nicolai Broederschap in ruim zes en een halve eeuw uitgegroeid tot een moderne particuliere liefdadigheidsinstelling op het gebied van de sociaal-maatschappelijke zorg, voortbouwend op een rijke en eeuwenoude geschiedenis, wiens werk onverminderd van belang blijft voor de Arnhemse samenleving.

In de loop van de eeuwen veranderde de werkwijze, maar de doelstellingen bleven altijd overeind: ‘steun verlenen aan minder bedeelde Arnhemmers’.

In 2021 is onder de titel "De Sint Nicolai Broederschap in Arnhem" een boek verschenen over de geschiedenis van de Sint Nicolai Broederschap, geschreven door de historicus drs Valentijn Paquay. 

Via deze link leest u meer over deze publicatie.

 

Related Articles